شنیدن کلمه “انس” همیشه به یاد طلا میاندازد، اما جالب است بدانید که پسته نیز همانند طلا، دارای انسی خاص است. به زبان سادهتر، انس پسته یک معیار عددی است که برای بیان درشتی یا ریزی پسته استفاده میشود. این موضوع یکی از مهمترین نکات در صنعت خشکبار، به خصوص در محاسبات مرتبط با اونس پسته میباشد که بسیاری از افراد با آن آشنا نیستند.
برای سهولت در درک این مفهوم، میتوان کلمه “سایز” را به عنوان مترادفی برای انس در نظر گرفت، همانطور که در معاملات بینالمللی از عنوان سایز پسته استفاده میشود. انس پسته میتواند در تعیین قیمت پسته به همراه عوامل دیگر، نقش مهمی ایفا کند. در این مقاله، به بررسی مفهوم اونس پسته، روشهای محاسبه، تشخیص کیفیت مغز و دیدگاهی نوین نسبت به پسته پرداختهایم.
پستهها برای بیان اندازه و اختلافات در اندازههای آنها از واژه “انس” استفاده میکنند. این اصطلاح به ما کمک میکند تا در مورد ابعاد پستهها صحبت کنیم. هرچه مقدار انس کمتر باشد، اندازه پسته بزرگتر و درشتتر است، در حالی که افزایش مقدار انس به معنای کوچکتر بودن اندازه پسته است. برای توضیح این مفهوم، از دو عدد برای نمایش این مقیاس استفاده میشود.
برای مثال، به جای اینکه بگوییم “پسته اکبری اندازه ۲۲_۲۴ انس دارد”، میتوانیم بگوییم “پسته اکبری ابعاد گونی خود را با مقادیر ۲۲_۲۴ نشان میدهد.” دلیل این استفاده از انس نیز این است که پستهها در گونیها متفاوت اند، و برای دقیقتر نشان دادن اندازه، از نمونهبرداری از قسمتهای مختلف استفاده میشود و این مقادیر دوگانه بیان میشوند. اگر تمایل به درک نحوه محاسبه این انس در پسته دارید، ما در ادامه به این موضوع میپردازیم.
برای تشخیص کیفیت پسته، ابزارهای مختلفی وجود دارد که میتوانید از آنها بهره ببرید. یکی از راههای معمول برای این کار استفاده از ترازوی دیجیتال یا ترازوی دوکفهای به وزن ۱۴۲ گرمی است.
مهم است توجه داشته باشید که عدد ۱۴۲ گرم به عنوان وزن مرجع در این حوزه مورد استفاده قرار میگیرد و توسط تاجران پسته به عنوان معیار شناخته شده است.
ابتدا پسته مورد نظر را به مقدار ۱۴۲ گرم جدا کنید و سپس آن را به دستههای ۵ تایی تقسیم کنید. هر گروه ۵ تایی را یک “انس” مینامیم. با شمارش تعداد گروههای ۵ تایی، میتوانید وزن پسته را به واحد انس محاسبه کنید.
برای مثال، اگر ۲۶ گروه ۵ تایی داشته باشید، میتوانید بگویید وزن پسته شما ۲۶ انس است.
تعداد گروههایی که انس پسته کمتر باشد، نشاندهنده ضخامت بیشتر پسته است و نشاندهنده این است که در هر ۱۴۲ گرم کمتر پسته قرار گرفته است.
برای ارزیابی کیفیت مغز پستههای دهان بسته نیز از همین روش استفاده میشود. اما برای تعیین مرغوبیت مغز، به جز از محاسبه انس، از روشهای دیگری نیز برخوردار است که در ادامه توضیح داده شده است.

انس پسته
ارزیابی کیفیت پسته با تأکید بر وزن مغزها
در اینجا یک روش حرفه ای برای ارزیابی کیفیت پسته بیان شده است که بر اساس وزن مغزها انجام میشود. این روش به شکل زیر توضیح داده شده است:
### درجهبندی پسته بر اساس انس:
– **خیلی درشت:** اونس پسته بین ۱۸ تا ۲۰
– **درشت:** بین ۲۰ تا ۲۲
– **متوسط:** بین ۲۲ تا ۲۶
– **ریز:** بین ۲۶ تا ۲۸
– **خیلی ریز:** بین ۲۸ تا ۳۴
### تعیین مرغوبیت پسته با توجه به وزن مغزها:
1. **جداسازی پستهها:**
– ۱۰۰ گرم پسته را انتخاب کرده و از پستههای دهان بسته استفاده کنید.
2. **شکستن پستهها و جدا کردن مغزها:**
– پستهها را یکییکی شکسته و مغزها را از پوستههای آنها جدا کنید.
3. **وزن مغزها:**
– مغزهای جدا شده را وزن کنید. این مرحله به عنوان پایه اصلی برای ارزیابی کیفیت پستهها خدمت میکند.
4. **تعیین مرغوبیت:**
– با داشتن وزن کل مغزها، مرغوبیت پستهها ارزیابی میشود. اگر وزن مغزها ۵۰ گرم یا بیشتر باشد، این نشاندهنده کیفیت خوب است. در غیر این صورت، کیفیت پستهها پایینتر است.
توجه داشته باشید که این روش بر اساس وزن مغزها است و سایر عوامل ممکن است تأثیری در کیفیت پستهها داشته باشند، از جمله طعم و تازگی. بنابراین، ترکیب این روش با سایر روشهای ارزیابی کیفیت، به دست آوردن دید جامعتری در مورد کیفیت پستهها را فراهم میکند.
حمع بندی چگونگی گرفتن انس پسته
در ارزیابی کیفیت پسته، به جز اندازه و وزن مغز، ویژگیهای دیگری نیز نقش دارند. یکی از این ویژگیها، “رؤیت پسته” نام دارد که به شکل ظاهری پسته اشاره دارد. این شکل ظاهری شامل خوشرنگی، زیبایی، و اندازههای یکسان است. در صورتی که شکل ظاهری پسته عالی باشد، به آن “رؤیت پسته خوب” گفته میشود.
برای مثال، رنگ پسته باید به سفید نزدیک باشد و هر گونه رنگ کدر و لکدار نشانگر مرغوبیت کمتر است. باید بهیاد داشت که وجود لک لزوماً نشاندهنده مشکلات پسته نیست؛ ممکن است ناشی از دیر باز شدن از درخت یا عدم پوستپذیری در هنگام پردازش باشد. بنابراین، رؤیت خوب پسته به معنای یکنواختی دانهها و عدم وجود پستههای ریز یا زرد است.
تمام پستههای موجود در فروشگاه پسته رفسنجان با رؤیت بسیار عالی بالای ۹۰ درصد ارائه میشوند.
همچنین، ارقام مشهور پسته در ایران شامل احمد آقایی، اکبری، فندقی و کله قوچی هستند، هرکدام با شکل ظاهری و انس مختلف. برای مثال، پستههای کله قوچی و اکبری از نظر اندازه درشت هستند و انس پایینتری نسبت به پسته فندقی دارند.
در نهایت، محاسبه عیار پسته برای خرید عمده لازم نیست و توسط متخصصان انجام میشود. این اطلاعات میتوانند برای شما مفید باشند، اما تا زمانی که خرید عمده را در نظر ندارید، بهطور کلی نیازی به آنها نیست.