چالش اصلی باغات پسته در ایران: بررسی دقیقی بر معضل اقتصادی و زیست محیطی این آفت و راهکارهای مبارزه با آن
با آریا پسته تا انتهای این مطلب همراه باشید تا به خوبی بدانیم پسیل چیست و چگونه میتوانیم با کمترین خسارت از دست آن رهایی یافت
امروزه، پسیل پسته به عنوان مهمترین آفت باغات پسته در ایران شناخته شده است. هر ساله این آفت سبب هزینههای چشمگیر اقتصادی برای باغداران میشود و به یک چالش جدی تبدیل شده است. علاوه بر تبعات اقتصادی، استفاده بیرویه از سموم خطرناک برای کنترل ، عواقب زیست محیطی و بهداشتی جدی را به همراه دارد. همچنین، باقیماندههای سموم در مغز پسته میتواند موجب افزایش انگیزه مشتریان خارجی برای خرید محصولات پسته ایرانی را کاهش دهد.
سمپاشی بیرویه تا 10 بار در سال در برخی مناطق برای کنترل این بیماری انجام شده است، اما این روشها اثربخشی طولانیمدتی ندارند. به نظر میرسد استفاده از روشهای شیمیایی برای مبارزه با این آفت، به عنوان یک روش عملی و موثر در کاهش خسارات این آفت در باغات پسته، تنها راه حل قابل قبول است. اما مصرف بالای سموم و به ویژه سموم ارگانوفسفات برای کنترل این آفت پسته، به دلیل تعدد نسل، تغییرات اکولوژیکی و مقاومت آفت نسبت به سموم شیمیایی، باعث افزایش جمعیت پسیل و افزایش مقاومت آن به سموم شده است.
با توجه به اینکه پسیل معمولی پسته به عنوان یکی از مهمترین آفتهای باغات پسته در ایران شناخته میشود. امروزه این آفت به یک چالش جدی برای باغداران تبدیل شده و سبب هزینههای اقتصادی چشمگیری برای آنها میشود. علاوه بر تبعات اقتصادی، استفاده بیرویه از سموم خطرناک در سمپاشیها، عواقب زیستمحیطی و بهداشتی جدیدی را برای این صنعت به همراه دارد. همچنین، احتمال وجود مقدار باقیمانده سموم در مغز پسته، باعث نگرانی خارجیها و بروز مشکلات در صادرات این محصول استراتژیک خواهد شد.
در گذشته، در برخی مناطق تا 10 بار در سال از سموم شیمیایی برای مبارزه با پسیل معمولی پسته استفاده میشد که این موضوع حاصل از نادیده گرفتن تغییرات اکولوژیکی و مقاومت آفت در برابر سموم بود. با افزایش مقاومت پسیل به بسیاری از سموم در کشورهای مختلف، کنترل این آفت در باغات پسته ایران و سایر کشورهای پستهخیز به یک چالش جدی تبدیل شده است.
با این حال، به نظر میرسد در شرایط فعلی، استفاده از روشهای شیمیایی برای مبارزه با پسیل معمولی پسته، تنها راه عملی و موثر کاهش خسارتها است. اما این موضوع باعث استفاده بالایی از سموم شیمیایی، از جمله سموم ارگانوفسفات، برای مبارزه با پسیل معمولی پسته در باغات پسته ایران میشود. به دلیل تغییرات اکولوژیکی و مقاومت پسیل به سموم شیمیایی، بهتر است استفاده از روشهای بهرهبرداری مدیریت شده آفتکشی و کنترل زیستی در نظر گرفته شود. برای مثال، استفاده از سمپاشی هدفمند و دقیق با استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته مانند سمپاشی هوشمند با استفاده از روشهای سنسوری، کنترل بیولوژیک با استفاده از حشرات کامپوست، کنترل بیولوژیک با استفاده از کفشدوزکها و سایر آفات طبیعی، و استفاده از مدیریت مکانیسمهای زیستی که باعث کنترل طبیعی پسیل معمولی پسته شود. همچنین، آموزش و آگاهیبخشی به باغداران و کشاورزان در مورد روشهای پایدار و ضرورت کاهش استفاده از سموم شیمیایی و ترویج استفاده از روشهای بیولوژیکی و مدیریت شده آفتکشی نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است.
علاوه بر این، ایجاد توسعههای جدید و بهروز در علم و تکنولوژی آفتکشی و کنترل آفات، از جمله تحقیق و توسعه در زمینه سموم بیولوژیک و سموم کمخطر، میتواند به کاهش وابستگی به سموم شیمیایی و کاهش خسارات بهداشتی و زیستمحیطی ناشی از استفاده از سموم شیمیایی در مبارزه با پسیل معمولی پسته کمک کند.
به طور کلی، کاهش استفاده از سموم شیمیایی و افزایش استفاده از روشهای بیولوژیکی و مدیریت شده آفتکشی میتواند به بهبود وضعیت محیط زیست، بهداشت و صادرات پسته کمک کند.
این آفت چیست و از کجا آمده؟
راه های درمان این آفت
بدون شک، هر نوع آفتی هر چقدر هم خطرناک باشد، راه مقابله با آن وجود دارد. حتی اگر امکان کامل از بین بردن آفت وجود نداشته باشد، می توان به مهار آن پرداخت. در مورد آفت پسیل پسته نیز، اگر به موقع اقدامی صورت نگیرد، علاوه بر افزایش تعداد حشرات این رقم، خسارت ها هم شدیدتر خواهد شد.
در برخی موارد، خطر آفت پسیل پسته به قدری بالا می رود که جوانه های زایشی سال آینده نیز ریزش پیدا می کنند. بنابراین، به باغداران توصیه می شود حتماً نسبت به پیشگیری از خسارت پسیل پسته اقدام کنند. و اما راهکارهای مقابله با آفت این آفت پسته به شرح زیر است:
-
اقدام به شخم زمستانه: یکی از روش های مقابله با این آفت، انجام شخم زمستانه است. این اقدام در واقع تأثیر خود را برای فصل بهار سال جدید می گذارد. بهترین زمان برای انجام شخم زمستانه، از آذر تا اسفند ماه است.
-
استفاده از تله: از دیگر روش های مقابله با پسیل پسته، استفاده از تله می باشد. این به این معنی است که زمانی که آفت از دوره زمستانی خارج شده و هنوز تخم ریزی نکرده، باید نسبت به گذاشتن تله اقدام شود. معمولاً اواخر اردیبهشت تا اواخر خرداد ماه زمان گذاشتن تله هاست. تعداد مورد نیاز تله نیز بستگی به تعداد آفات در باغ دارد.
۴٫استفاده از کنترل بیولوژیک: از جمله روش های بسیار موثر برای کنترل این آفت پسته، استفاده از کنترل بیولوژیک است. این روش شامل استفاده از دشمنان طبیعی پسیل پسته مانند پروانه ها و کفشدوزک ها است که به طور طبیعی این آفت را کنترل میکنند. با افزایش اطلاعات و تحقیقات علمی در زمینه کنترل بیولوژیک، استفاده از این روش به عنوان یک راهکار پایدار و زیستکنترلی برای کنترل پسیل پسته بسیار متداول شده است.
۵٫استفاده از سموم کشاورزی: در برخی مواقع، استفاده از سموم کشاورزی نیز میتواند یک راهکار کارا برای کنترل این آفت پسته باشد. با انتخاب سموم مناسب و استفاده صحیح از آنها، میتوان پسیل پسته را بهطور مؤثری کنترل کرد. اما در استفاده از سموم کشاورزی باید دقت کافی به عمل آورده و ضوابط و مقررات مربوطه را رعایت کرد تا از آسیب به محیط زیست و سلامتی انسانها جلوگیری شود.
۶٫مدیریت فضای زیر باغ: یکی از روشهای پیشگیری از ورود این آفت به باغ، مدیریت فضای زیر باغ است. پاک کردن برگهای آلوده و بقایای گیاهی زیر باغ، از جمله اقداماتی است که میتواند به کاهش جمعیت پسیل پسته کمک کند. همچنین، پیگیری و کشتار درختان پستهای که به دلیل آلودگی به پسیل پسته و آسیبهای وارده به آنها، نمیتوانند بهطورکامل عمل کنند، میتواند به کنترل پسیل پسته کمک کند.
۷٫کاربرد تکنولوژیهای نوین: استفاده از تکنولوژیهای نوین نیز میتواند در کنترل این آفت پسته موثر باشد. برای مثال، استفاده از تراپی لومینسانس (LAMP)، یک تکنیک مولکولی برای تشخیص سریع و دقیق پسیل پسته است که میتواند به شناسایی زودهنگام این آفت و اتخاذ اقدامات کنترلی سریعتر کمک کند. همچنین، استفاده از دستگاههای سنسوری و هوشمند برای پایش جمعیت این آفت و کنترل آنها میتواند بهبود و افزایش کارایی روشهای کنترل پسیل پسته را به ارمغان بیاورد.
۸٫آموزش و آگاهیبخشی: آموزش و آگاهیبخشی به باغداران و کشاورزان نیز میتواند در کنترل این آفت مؤثر باشد. اطلاع رسانی در مورد شناسایی و زندگیشناسی پسیل پسته، روشهای پیشگیری و کنترل آن، و اهمیت رعایت ضوابط کشت و کار پسته سبب میشود که کشاورزان بتوانند بهترین روشها را در کنترل پسیل پسته انتخاب کرده و اقدامات لازم را به عمل بیاورند.
به طور کلی، کنترل پسیل پسته نیازمند یک رویکرد یکجانبه نیست و باید از ترکیبی از روشهای مختلف مانند استفاده از ارقام مقاوم، مدیریت فضای زیر باغ، استفاده از کنترل بیولوژیک، استفاده از سموم کشاورزی با دقت و رعایت ضوابط، استفاده از تکنولوژیهای نوین، آموزش و آگاهیبخشی به کشاورزان و همکاری همه جانبه بین کشاورزان، محققان و مسئولین مربوطه تشکیل شود. با این رویکرد یکجانبه، میتوان در کنترل پسیل پسته پیشرفت قابل توجهی داشته و خسارات آن را به حداقل رساند.
به طور خلاصه، کنترل پسیل پسته به عنوان یک آفت مهم در صنعت پسته، نیازمند یک رویکرد یکجانبه و گسترده است. استفاده از ارقام مقاوم، مدیریت فضای زیر باغ، استفاده از کنترل بیولوژیک، استفاده از سموم کشاورزی با دقت و رعایت ضوابط، استفاده از تکنولوژیهای نوین، آموزش و آگاهیبخشی به کشاورزان و همکاری همه جانبه بین مختلف ارگانها و مراکز مرتبط، میتواند در کاهش جمعیت و خسارات ناشی از پسیل پسته موثر باشد.