فسفر پسته:فاکتورهای تأثیرگذار بر تثبیت و استفاده قابلیت فسفر در پسته

فاکتورهای تأثیرگذار بر تثبیت و استفاده قابلیت فسفر در پسته

آریا پسته رفسنجان، با توجه به تحقیقات و تجربیات متعدد در حوزه پسته و محصولات مرتبط، به عنوان یک کارشناس پسته، مجموعه‌ای از عوامل موثر در میزان قابلیت استفاده و تثبیت فسفر را شناسایی نموده است. در ادامه، به بررسی این عوامل پرداخته خواهد شد.

1- مقدار رس: مقدار رس موجود در خاک، تاثیر مستقیم بر تثبیت و نگهداری فسفر در خاک دارد. هرچه مقدار رس بیشتر باشد، تثبیت و نگهداری فسفر در خاک نیز بیشتر خواهد بود. به عبارت دیگر، خاک‌های با بافت رسی بیشتر از خاک‌های بافت درشت، میزان بیشتری از فسفر اضافه شده توسط کود را جذب و نگهداری می‌کنند. در نتیجه، در خاک شنی و رسی، از یک مقدار 100 کیلوگرم کود فسفره، گیاه می‌تواند مقدار بیشتری فسفر را جذب کند.

2- نوع رس: نوع رس موجود در خاک نیز تأثیر مهمی بر تثبیت فسفر دارد. خاک‌های با فرمول بارسهای 1:1 نسبت به خاک‌های با فرمول بارسهای 2:1، مقدار بیشتری از فسفر را تثبیت می‌کنند.

3- زمان و سطح تماس: زمان و سطح تماس ذرات خاک با فسفر اضافه شده به صورت کود، نیز تأثیر مهمی در تثبیت فسفر دارد. هرچه مدت زمان و سطح تماس بیشتر باشد، تثبیت فسفر بیشتر خواهد بود. به عنوان مثال، اگر به خاکی کود سوپرفسفات ا

ضافه نماییم که به صورت منوکلسیم فسفات است، آنیون دی‌هیدروژن فسفات می‌خواهد توسط گیاه جذب شود و از طرف دیگر بایونهای موجود در خاک ترکیب شده و به صورت غیرمحلول در می‌آید.

4- اضافه کردن ماده آلی به خاک: اضافه کردن ماده آلی به خاک، معمولاً منجر به افزایش قابلیت استفاده فسفر برای گیاه می‌شود. دلایل این افزایش به شرح زیر است:

– تجزیه ماده آلی در خاک سبب آزاد شدن مقداری فسفر معدنی قابل استفاده در خاک می‌شود.
– تجزیه ماده آلی تولید مقادیر زیادی دی‌اکسید کربن نموده که با آب ترکیب شده و تولید اسید کربنیک حداقل می‌نماید. این اسید، هرچند ضعیف، سبب حل شدن تدریجی املاح غیرمحلول فسفر و تبدیل آن‌ها به فسفات محلول می‌شود.
– تشکیل کمپلکس محلول و قابل جذب توسط ریشه گیاه به نام “کمپلکس فسفوهومیک” در اثر تجزیه ماده آلی، مواد هیومیکی حاصل از آن با فسفات‌ها تولید این کمپلکس آلی محلول قابل جذب را ایجاد می‌نماید. در ضمن، فسفات‌های محلول در خاک تا زمانی که با مواد هیومیکی به صورت کمپلکس هستند، نمی‌توانند با یون‌های مزاحم نظیر آلومینیوم و یا کلسیم ترکیب شده و رسوب نمایند.
– در اثر تجزیه ماده آلی در خاک، یک سری کلات های طبیعی “chelating agents” تولید می‌شود که این کلات ها با فلزات مزاحم در خاک ترکیب شده و تولید کلات آن عنصر را مینمایند. در این صورت، عنصر مزبور (مثلاً آلومینیوم) آزاد نیست که با فسفات‌های محلول (سوپرفسفات) اضافه شده به خاک ترکیب شود و آن را تبدیل به فسفات آلومینیوم غیرمحلول نماید.

فسفر پسته:فاکتورهای تأثیرگذار بر تثبیت و استفاده قابلیت فسفر در پسته

برای کاهش تثبیت فسفر و افزایش قابلیت استفاده آن برای پسته، می‌توان از راه‌های زیر استفاده نمود:

1- تغییر پهنه‌شخصی خاک: به افزایش پهنه در خاک‌های اسیدی و کاهش پهنه در خاک‌های آهکی. همانطور که قبلاً صحبت شد، تغییر پهنه خاک‌های آهکی نه تنها عملی و نهمقرون به صرفه است، بلکه همراه فسفر، یک ماده اسیدزا مانند کودهای نیتروژنهای اسیدی نیز اضافه شود.

2- دادن فسفر به صورت نواری: به جای پخش در تمام سطح (کرت)، فسفر به صورت نواری به خاک اعمال شود. چون سطح تماس فسفر با ذرات خاک کم می‌شود، در نتیجه تثبیت فسفر کاهش می‌یابد. ضمناً می‌توان استهمراه فسفر یک ماده اسیدزا مانند کودهای نیتروژنهای اسیدی نیز اضافه شود.

3- اضافه کردن ماده آلی به خاک: اثرات ماده آلی.

4- محلول‌پاشی درختان با نمک‌های فسفره، که تاکنون چندان موفقیت آمیز نبوده است.

با توجه به موارد فوق، استفاده از محصولات آریا پسته رفسنجان به عنوان منبع فسفر برای خاک و گیاهان می‌تواند از اهمیت بالایی برخوردار باشد.

فسفر پسته:فاکتورهای تأثیرگذار بر تثبیت و استفاده قابلیت فسفر در پسته